[548] ... เข้าถึงความเป็นสหายของพวกเทวดาที่เป็น
วาตวลาหก ... ?
[549] ... เข้าถึงความเป็นสหายของพวกเทวดาที่เป็น
วัสสวลาหก ... ?
พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ดูก่อนภิกษุ บุคคลบางคนในโลกนี้
ประพฤติสุจริตด้วยกาย ด้วยวาจา ด้วยใจ เขาได้สดับมาว่า พวก
เทวดาที่เป็นวัสสวลาหก มีอายุยืน มีวรรณะงาม มีความสุขมาก เขาจึงมี
ความปรารถนาอย่างนี้ว่า โอหนอ เมื่อตายไป ขอเราพึงเข้าถึงความเป็น
สหาย ของพวกเทวดาที่เป็นวัสสวลาหก เขาจึงให้ข้าว น้ำ ผ้า ยาน
มาลา ของหอม เครื่องลูบไล้ ที่นอน ที่พัก ประทีปและอุปกรณ์แห่ง
ประทีป เมื่อตายไป เขาเข้าถึงความเป็นสหายของพวกเทวดาที่เป็น
วัสสวลาหก. ดูก่อนภิกษุ ข้อนี้แลเป็นเหตุ เป็นปัจจัย ให้บุคคลบางคน
ในโลกนี้เมื่อตายไป ย่อมเข้าถึงความเป็นสหายของพวกเทวดาที่เป็น
วัสสวลาหก.

อรรถกถาสูตรที่ 13-52

บทว่า เจโตปณิธิมนฺวาย ความว่า อาศัยการตั้งจิต.
บทว่า สีตํ โหติ ความว่า ความเย็นใดมีในวัสสานฤดู และ
เหมันตฤดู ความเย็นนั้นมีฤดูเป็นสมุฏฐานทั้งนั้น. ส่วนความเย็น
ที่เย็นมากกว่าความเย็นทั้งหลาย และความเย็นที่เกิดขึ้นในคิมหันตฤดู
อันใด ความเย็นนั้น จัดเป็นความเย็นที่บังเกิดขึ้นด้วยอานุภาพของเทวดา.
จบ อรรถกถาสูตรที่ 13-52

53. สีตวลาหกสูตร

[550] กรุงสาวัตถี. ภิกษุนั้นนั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่งแล้ว
ได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ อะไรหนอ
เป็นเหตุเป็นปัจจัย ให้ความหนาวมีในบางคราว พระเจ้าข้า ?
พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ดูก่อนภิกษุ พวกเทวดาชื่อว่า
สีตวลาหกมีอยู่ เมื่อใด เทวดาพวกนั้นมีความคิดอย่างนี้ว่า ไฉนหนอ
พวกเราพึงยินดีด้วยความยินดีของตน เมื่อนั้น ความหนาวย่อมมี
เพราะอาศัยความตั้งใจของเทวดาพวกนั้น ดูก่อนภิกษุ ข้อนั้นแลเป็น
เหตุ เป็นปัจจัย ให้ความหนาวมีในบางคราว.
จบ สีตวลาหกสูตรที่ 53

อรรถกถาสูตรที่ 53

บทว่า อุณฺหํ โหติ ความว่า ความร้อนในคิมหันตฤดูใด
ความร้อนนั้นเป็นความร้อนปกติ (ธรรมดา) นั่นเอง มีฤดูเป็นสมุฏฐาน
ส่วนความร้อนจัดที่มีแม้ในหน้าร้อน และความร้อนที่มีในหน้าหนาว
ชื่อว่า เป็นความร้อนที่บังเกิดขึ้นด้วยอานุภาพของเทวดา.
จบ อรรถกถาสูตรที่ 53

54. อุณหวลาหกสูตร

[551] กรุงสาวัตถี. ภิกษุนั้นนั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่งแล้ว
ได้กราบทูลพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ อะไรหนอ
เป็นเหตุเป็นปัจจัย ให้ความร้อนมีในบางคราว พระเจ้าข้า ?